Fikret ÇENGEL
Türkiye şubat ayında 18,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 12 aylık dönemde ihracat 254,8 milyar dolar oldu. 11 ili etkileyen depremin etkisinin hissedildiği şubat ayı ihracatı, 20 aydır devam eden artışa son verdi. 11 ili etkileyen illerdeki ihracat kaybı yaklaşık 500 milyon dolar. Buna rağmen Şubat ayında sadece çelik, hazır giyim, demirli ve demirsiz segmentlerinin ihracat kaybı 1,2 milyar dolar.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, şubat ayının sarsıntılar nedeniyle tüm ülke için zorlu bir ay olduğunu hatırlattı. İhracat ailesinin depremzedelerin yaralarını sarmak için seferber olduğunu belirten Gültepe, “Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre şubat ayını 18,6 milyar dolarlık ihracatla tamamladık. Buna göre yüzde 6,4 gerideyiz. geçen yılın aynı ayına.
Deprem bölgesindeki 11 ilimizin ihracatı yüzde 43 azalarak 985 milyon dolar oldu. Ocak-Şubat dönemini kapsayan ilk iki ayda ihracatımız yüzde 1,5 artarak 38 milyar dolar olurken, son 12 ayda ihracatımız 254,8 milyar dolar oldu. Geçen ay ihracatımıza en yüksek katkıyı 2,6 milyar dolarla otomotiv branşı yaptı. İlk beşte yer alan diğer branşlarımız ise 2,3 milyar dolar ile kimya, 1,6 milyar dolar ile hazır giyim, 1,3 milyar dolar ile elektrik elektronik ve 1,1 milyar dolar ile çelik oldu.
Şubat ayında 18 il ihracatını artırdı. En çok ihracat yaptığımız ilk beş ilimiz ise İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Geçen ay 1.455 firmamız ihracat ailesine katıldı. Adet ihracat değerimiz ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,6 artarak 1,69 dolara yükseldi.” Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülkelerin Almanya, İtalya, ABD, Rusya ve İngiltere olduğunu kaydeden Gültepe, Suudi Arabistan’a yapılan ihracatta toparlanmanın devam ettiğinin altını çizdi.
Devlet 6 ay ikinci maaş verebilir
Mustafa Gültepe, deprem bölgesinde üretime dönüş süreciyle ilgili de şunları söyledi: “Depremden daha az etkilenen Adana, Gaziantep gibi illerimizde üretim devam ediyor. Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya’da çarklar dönmeye başladı.
Bu illerde yer yer yüzde 30 kapasiteye ulaşıldı. Ancak barınma sorunu nedeniyle insanlar göç etmek zorunda kalıyor. Bu nedenle geçici barınma ihtiyacının bir an önce karşılanması büyük değer taşımaktadır. İnşallah önümüzdeki haftadan itibaren organize sanayi bölgelerine yakın konumlanacak konaklama merkezleri için de rezidansların sevkiyatına başlayacağız.
Bu travmanın aşılması ve çalışanlarımızın üretime katılması zaman alacaktır. Ramazan Bayramı’ndan sonra kapasitenin yüzde 60’a çıkacağını tahmin ediyorum. Burada devlet ve özel daireler olarak depremzedelerimizin bölgede kalıp işlerine dönmelerini cazip hale getirecek adımlar atmamız gerekiyor.
Bakanlıklarımız ve ilgili kurumlarımız bu konuda değerli düzenlemeler yaptı. Tüm bunlara ek olarak devletimiz, çalıştığı firmadan alacağı maaşa ek olarak bölgedeki fabrikalarda işe dönen depremzedeye en az 6 ay olmak üzere maaş verebiliyor.
11 ilin ihracatı 1 milyar dolar seviyesinde
Yıllık ihracatı 20 milyar doları aşan deprem bölgesindeki 11 ilimiz afete rağmen 1 milyar dolar ihracat yaptı. İskenderun Limanı’ndaki tahribat, üretim duruşu ve yangına rağmen bölgedeki düşüş yüzde 34’te kaldı.
2022’de büyümenin yüzde 40’ı ihracattan gelecek
Mustafa Gültepe, depremin yaralarını sarmaya çalışırken, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2022 büyüme rakamlarının kendilerine moral olduğunu söyledi. TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 5,6 büyüdüğünü hatırlatan Gültepe, “Büyümenin yaklaşık yüzde 40’ı mal ve hizmet ihracatının katkısından geldi.
Daha çok fuara katılacağız, mesafe gözetmeksizin tüm pazarlara daha çok ticaret heyetleri düzenleyeceğiz. Ülkemizde daha fazla alım heyetlerini ağırlayacağız.” Mustafa Gültepe, mart ayının prestijiyle sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yaşanan indirimin ihracatçının rekabet gücüne olumlu yansıyacağını sözlerine ekledi.
Tedarikte sorun yok
Depremin ihracat üzerindeki etkilerini de artıran Mustafa Gültepe, yurt dışındaki müşterilerden çok güçlü iş birliği ve dayanışma beyanları aldıklarını belirtti. Bölgedeki üretim kesintilerine rağmen Türkiye’nin siparişleri karşılayabilecek kapasitede olduğunu vurgulayan Gültepe, “Rakiplerimizden bazılarının yaymaya çalıştığı ve Türkiye’de tedarik sorunu yaşanacağı yönündeki söylentileri dikkate almayan birçok müşterimiz var. Türkiye, bizimle işbirliğini artırmak istiyor. Kendilerine tüm ihracatçılarımız adına teşekkür ediyorum.”
İhracatçı zararının tazmin edilmesini istiyor.
İskenderun Limanı’nda 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin ardından çıkan yangında malları zarar gören bölge ihracatçıları, zararlarının tazmin edilmesini talep ediyor. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, mücbir sebeplerden dolayı ihracatçının zararını tazmin etmekte zorlandıklarını söyledi.
Liman yangınında zarar gören eserler arasında hem ithal hammaddeler hem de ihraç edilecek eserler olduğunu dile getiren Kileci, şunları kaydetti: “İskenderun Limanı’nda zarar gören ürünlerimizin düzenlenmesi gerekiyor. Oradaki ürünleri limana teslim ettikten sonra, liman tamamen limanın sorumluluğundadır.
Sigorta liman sahasına girene kadardır. Liman sahasındaki her türlü ürün limanın sorumluluğundadır. Liman işletmesi bunu mücbir sebep temelinde ödemez. Liman işletmecisi ihracatçının zararını bir an önce karşılamalıdır.”
İskenderun’daki fabrikalarda üretim başladı
Türkiye’nin demir çelik üretiminin değerli kısmının gerçekleştiği Hatay’ın İskenderun ilçesindeki fabrikalarda, deprem nedeniyle verilen aradan sonra üretim yeniden başladı. İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Sanem Akpınar, Organize Sanayi Bölgesi’ndeki tüm fabrikaların hasar durumunun tespiti için üretimi durdurduğunu belirtti.
Fabrikaların gerekli denetimleri yapıp eksikliklerini giderdikten sonra yeniden üretime başladığını belirten Akpınar, mart ayı sonunda fiilen tam kapasite hizmet vereceklerini söyledi. Ekinciler Demir Çelik Fabrikası’nda kalite kontrol ve iş güvenliği sorumlusu Ahmet Alnıçık, depremin ardından fabrikanın tekrar faaliyete geçmesi için kapsamlı bir denetim yapıldığını söyledi.
